جراحی آندوسکوپی دیسک کمر یک روش کم تهاجمی است که در آن جراح با استفاده از یک دوربین کوچک و ابزارهای مخصوص از طریق برش بسیار کوچک، به ناحیه آسیب دیده دیسک بین‌مهره ای دسترسی پیدا می‌کند. این روش برای درمان بیرون زدگی یا پارگی دیسک که موجب فشار بر ریشه های عصبی شده، به کار می‌رود. در طی این عمل، بافت دیسک که باعث فشار یا التهاب شده است برداشته یا اصلاح می‌شود، بدون نیاز به باز کردن کامل ستون فقرات. این جراحی تحت بی‌حسی موضعی یا بیهوشی سبک انجام می‌شود و بیمار اغلب در همان روز یا روز بعد از عمل مرخص می‌گردد.
مزایای آندوسکوپی دیسک کمر
جراحی آندوسکوپی دیسک کمر دارای مزایای متعددی است که آن را به یکی از روش های پرطرفدار در درمان دیسک کمر تبدیل کرده است. از جمله این مزایا می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
- برش کوچک و عدم نیاز به باز کردن کامل ستون فقرات: برخلاف جراحی های باز سنتی، در آندوسکوپی فقط یک برش بسیار کوچک ایجاد می‌شود که آسیب به عضلات و بافت های اطراف را به حداقل می‌رساند.
- دوره نقاهت کوتاه‌تر: بیمار در همان روز یا نهایتاً روز بعد از جراحی مرخص می‌شود و بازگشت به فعالیت های روزمره بسیار سریع اتفاق می‌افتد.
- کاهش درد پس از عمل: به دلیل کم تهاجمی بودن روش، درد پس از عمل بسیار کمتر از جراحی های سنتی است و نیاز به مصرف داروهای مسکن نیز کاهش می‌یابد.
- کاهش خطر عفونت و عوارض: با کاهش میزان برش و دستکاری کمتر در بافت های داخلی، احتمال عفونت، خونریزی و سایر عوارض جراحی به شکل قابل توجهی کاهش می‌یابد.
- عدم نیاز به بیهوشی عمومی در بسیاری از موارد: این عمل اغلب تحت بی حسی موضعی انجام می‌شود، که برای بیماران پرخطر یا مسن مناسب است.
✅✅ بیشتر بخوانید: عمل دیسککتومی کمر
معایب عمل آندوسکوپی دیسک کمر
با وجود مزایای متعدد، جراحی آندوسکوپی دیسک کمر نیز مانند هر روش درمانی دیگر، دارای معایبی است که باید پیش از تصمیم گیری به دقت در نظر گرفته شوند. در ادامه برخی از این موارد بیان شده است.
- محدود بودن کاربرد در برخی بیماران: این روش برای همه‌ی انواع فتق یا مشکلات ستون فقرات مناسب نیست. در مواردی که آسیب دیسک شدید، گسترده یا همراه با بی‌ثباتی مهره‌ها باشد، جراحی باز گزینه مناسب تری است.
- نیاز به مهارت بالا و تجهیزات خاص: آندوسکوپی دیسک کمر نیازمند تجربه بالا از سوی جراح و تجهیزات پیشرفته است. در مراکز درمانی فاقد امکانات کافی یا جراح متخصص، امکان انجام موفقیت‌آمیز این عمل کاهش می‌یابد.
- احتمال عدم بهبودی کامل در برخی موارد: در برخی بیماران، علائم مانند درد یا بی‌حسی به طور کامل برطرف نمی‌شود یا حتی نیاز به جراحی مجدد خواهد بود، به ویژه اگر مشکل اصلی به درستی شناسایی یا درمان نشده باشد.
- هزینه بالاتر نسبت به برخی روش‌های سنتی: به دلیل استفاده از تجهیزات پیشرفته و تکنولوژی نوین، هزینه‌ی این نوع جراحی در برخی مراکز بالاتر از روش های کلاسیک است.
- محدودیت دید در برخی شرایط آناتومیکی: در شرایط خاصی مانند چسبندگی شدید بافت ها یا آناتومی غیرطبیعی ستون فقرات، دید جراح از طریق آندوسکوپ محدود می‌شود که انجام عمل را دشوارتر خواهد کرد.
نحوه انجام عمل آندوسکوپی دیسک کمر
در این روش، جراح با استفاده از برشی بسیار کوچک به اندازه 1 تا 2 سانتیمتر در ناحیه کمر، آندوسکوپ را وارد کانال نخاعی می‌کند. این دوربین تصویری از داخل بدن به صفحه نمایش ارسال می‌کند تا جراح بتواند با دقت مشکلات دیسک را مشاهده کرده و درمان کند. به کمک ابزارهای مخصوص، بخش آسیب دیده از دیسک که به ریشه های عصبی فشار وارد می‌کند، برداشته یا اصلاح می‌شود بعد از عمل و خارج کردن آندوسکوپ ناحیه برش خورده بخیه زده می‌شود.
✔️✔️ بیشتر بخوانید: بهترین جراح مغز و اعصاب در غرب تهران
نتایج عمل آندوسکوپی دیسک کمر
نتایج عمل آندوسکوپی دیسک کمر مثبت است و بیشتر بیماران پس از جراحی، کاهش قابل توجهی در دردهای کمر و بهبود توان حرکتی خود تجربه می‌کنند. با توجه به کم تهاجمی بودن این روش، بسیاری از بیماران به سرعت به فعالیت های روزمره خود بازمی‌گردند و دوره نقاهت کوتاهی دارند. به ویژه، کاهش فشار بر روی ریشه های عصبی باعث تسکین علائمی مانند درد سیاتیکی، بی‌حسی یا ضعف در پاها می‌شود.
با این حال، مانند هر جراحی دیگری، نتایج ممکن است در برخی موارد متغیر باشد. در صورتی که آسیب دیسک شدید یا پیچیده باشد، احتمال نیاز به درمان های اضافی یا جراحی مجدد وجود دارد. با این حال، در اکثر موارد، آندوسکوپی دیسک کمر با نتایج مثبت همراه است و رضایت بسیاری از بیماران را به همراه دارد.
چه تفاوتی بین آندوسکوپی و جراحی باز دیسک کمر وجود دارد؟
تفاوت‌های اصلی بین آندوسکوپی و جراحی باز دیسک کمر به موارد مختلفی از جمله روش جراحی، مدت زمان نقاهت، میزان درد، و عوارض پس از عمل بستگی دارد. در ادامه به مهم ترین تفاوت‌ها اشاره می‌کنیم.
نوع جراحی و برش‌ها
- آندوسکوپی دیسک کمر: یک روش کم تهاجمی است که تنها نیاز به برش‌های کوچک 1 تا 2 سانتیمتر دارد. در این روش، جراح با استفاده از آندوسکوپ دوربین کوچک و ابزارهای مخصوص به ناحیه آسیب دیده دسترسی پیدا می‌کند.
- جراحی باز دیسک کمر: در این روش، برای دسترسی به دیسک، نیاز به برش بزرگ تری در ناحیه کمر است. جراح به طور مستقیم به بافت های داخلی کمر و ستون فقرات دسترسی پیدا می‌کند.
مدت زمان نقاهت
- آندوسکوپی دیسک کمر: به دلیل برش‌های کوچک و کم‌تهاجمی بودن، دوران نقاهت کوتاه تر است. بیمار در همان روز یا روز بعد از عمل مرخص شود و بازگشت به فعالیت های روزمره سریع تر اتفاق می‌افتد.
- جراحی باز دیسک کمر: به دلیل برش های بزرگ تر و دستکاری بیشتر بافت ها، دوران نقاهت طولانی تری دارد. بیمار برای چند روز تا یک هفته در بیمارستان بستری می‌باشد و بازگشت به فعالیت های عادی چندین هفته طول می‌کشد.
میزان درد و عوارض
- آندوسکوپی دیسک کمر: به دلیل کاهش تهاجم به بافت ها، درد پس از عمل کمتر است و احتمال بروز عوارض مانند عفونت یا خونریزی نیز پایین تر است.
- جراحی باز دیسک کمر: به دلیل باز شدن بزرگ تر بافت ها و احتمال دستکاری بیشتر، درد و عوارض جانبی مانند عفونت، خونریزی، یا آسیب به ساختارهای عصبی بیشتر است.
مدت زمان عمل
- آندوسکوپی دیسک کمر: زمان عمل کوتاه تر است و جراح به‌طور دقیق تر و سریع تر ناحیه آسیب دیده را درمان می‌کند.
- جراحی باز دیسک کمر: این عمل طولانی تر است و نیاز به زمان بیشتری برای دسترسی به دیسک و انجام درمان دارد.
هزینه های عمل
- آندوسکوپی دیسک کمر: به دلیل استفاده از تجهیزات پیشرفته مانند آندوسکوپ، هزینه این نوع جراحی بیشتر است.
- جراحی باز دیسک کمر: هزینه این نوع جراحی کمتر از آندوسکوپی است، اما با توجه به بستری طولانی تر، هزینه های جانبی مانند داروها و مراقبت های پس از عمل بیشتر می‌شود.
چه کسانی کاندید مناسبی برای آندوسکوپی دیسک کمر هستند؟
آندوسکوپی دیسک کمر به طور عمده برای بیمارانی مناسب است که دچار مشکلات دیسک در ناحیه کمر هستند و نیاز به درمان کم‌تهاجمی دارند. افرادی که کاندیدای مناسب برای این جراحی هستند، ویژگی‌های زیر را دارند.
- افرادی با مشکلات دیسک کمری غیر شدید: آندوسکوپی برای بیمارانی مناسب است که دچار فتق دیسک یا پارگی دیسک کمری با علائم نسبی هستند. این مشکل نباید به قدری شدید باشد که نیاز به جراحی باز باشد.
- بیماران با درد مزمن یا درد سیاتیک: افرادی که به دلیل فتق دیسک دچار درد سیاتیکی یا دردهای شدید در ناحیه پاها هستند، و این دردها با درمان های غیرجراحی مانند فیزیوتراپی، دارو یا تزریق استروئید بهبود نمی‌یابند، کاندیدای مناسبی برای آندوسکوپی دیسک کمر هستند.
- افرادی که تمایل به جراحی کم‌تهاجمی دارند: بیمارانی که تمایل دارند از جراحی های کم‌تهاجمی بهره ببرند و به دنبال یک روش سریع‌تر برای بازگشت به فعالیت های روزمره هستند، گزینه‌های مناسبی برای این جراحی هستند.
مدت زمان عمل چقدر است و چه مدت در بیمارستان باید بستری شد؟
عمل آندوسکوپی دیسک کمر حدود ۱ تا ۲ ساعت به طول می‌انجامد، بسته به پیچیدگی مشکل دیسک و شرایط بیمار. از آنجا که این روش کم تهاجمی است، نیاز به بستری طولانی ندارد و بیشتر بیماران در همان روز یا روز بعد از عمل مرخص می‌شوند. پس از عمل، بیمار می‌تواند بلافاصله پس از بهبودی از تأثیر داروهای بیهوشی، به خانه بازگردد و فعالیت های روزمره خود را شروع کند. البته در برخی موارد نادر، بیمار برای نظارت بیشتر به مدت کوتاه در بیمارستان بستری می‌شود.