وستیبولار شوانوما که به نام نوروم آکوستیک نیز شناخته می‌شود، یک تومور خوش خیم است که از سلول های شوان در عصب وستیبولار (عصب تعادلی) منشأ می‌گیرد. این تومور معمولاً به آهستگی رشد کرده و در ناحیه ای از گوش داخلی که عصب وستیبولار از آنجا عبور می‌کند، شکل می‌گیرد.
علائم شوانوم وستیبولار کدامند؟
علائم شوانوم وستیبولار به دلیل فشار بر روی عصب های شنوایی و تعادلی که در گوش داخلی قرار دارند، ایجاد می‌شوند. برخی از شایع‌ترین علائم عبارتند از:
- کاهش شنوایی یک طرفه: معمولاً اولین علامت است که به طور تدریجی رخ می‌دهد و معمولاً فقط در یک گوش حس می‌شود.
- وزوز گوش : شنیدن صدای زنگ، وزوز در گوش آسیب دیده که ممکن است دائمی یا متناوب باشد.
- سرگیجه و عدم تعادل: به دلیل فشار بر روی عصب تعادلی، فرد دچار سرگیجه یا مشکلات تعادلی می‌شود، که به ویژه هنگام راه رفتن یا تغییر وضعیت تشدید می‌شود.
- احساس فشار یا پری در گوش: برخی افراد مبتلا به این عارضه احساس فشار یا پری در گوش می‌کنند.
- مشکلات عصبی دیگر: در موارد پیشرفته تر که تومور بزرگ شده و به اعصاب دیگر فشار وارد می‌کند، ممکن است علائمی مانند ضعف یا بی حسی در صورت، دوبینی یا مشکلات بلع نیز رخ دهد.
شوانوم وستیبولار با MRI تشخیص داده می‌شود؟
شوانوم وستیبولار با MRI (تصویربرداری تشدید مغناطیسی) به طور دقیق تشخیص داده می‌شود. ام آر آی بهترین روش تصویربرداری برای تشخیص این نوع تومور است که بهترین متخصص مغز و اعصاب تجویز می‌کند، زیرا تصاویر دقیق و واضحی از بافت های نرم، از جمله عصب وستیبولار و تومورهای مرتبط با آن فراهم می‌کند. با استفاده از MRI، پزشکان اندازه، محل و ارتباط تومور با ساختارهای مجاور را به خوبی بررسی می‌کنند. گاهی اوقات، برای بهبود وضوح تصاویر و تشخیص بهتر، از ماده حاجب (کنتراست) در طول MRI استفاده می‌شود. این ماده به پزشکان کمک می‌کند تا تومورهای کوچک تر را نیز شناسایی کنند.
روش‌های درمان شوانوم وستیبولار چیست؟
درمان شوانوم وستیبولار به اندازه تومور، میزان رشد آن، علائم بیمار و وضعیت کلی سلامت فرد بستگی دارد. روش های درمانی مختلفی برای مدیریت این تومور وجود دارد که به شرح زیر است:
- نظارت و پیگیری: در مواردی که تومور کوچک است و علائم خفیف یا وجود ندارد، پزشک تصمیم می‌گیرد تا فقط تومور را زیر نظر بگیرد. بیمار به صورت منظم با MRI مورد بررسی قرار می‌گیرد تا رشد تومور رصد شود. اگر تومور رشد نکند یا علائم تشدید نشود، نیازی به درمان فوری نیست.
- جراحی: جراحی یکی از روش های اصلی درمان شوانوم وستیبولار است، به ویژه در مواردی که تومور بزرگ باشد یا علائم جدی ایجاد کند. روش‌های مختلفی برای درمان به وسیله جراحی وجود دارد که برخی از این روش ها را بیان می‌کنیم.
- روش ترنس‌لابیرنتین: این روش شامل برداشتن بخشی از استخوان لابیرنت گوش داخلی است و معمولاً برای تومورهای بزرگ تر استفاده می‌شود.
- روش رترو اسکولار: این روش از طریق برش پشت گوش انجام می‌شود و اجازه می‌دهد که به تومور بدون برداشتن لابیرنت دسترسی پیدا شود.
- روش میدل فوسا: برای تومورهای کوچک که نزدیک به عصب شنوایی هستند، استفاده می‌شود و تلاش می‌شود شنوایی حفظ شود.
- رادیوتراپی: رادیوتراپی، به خصوص رادیوسرجری استریوتاکتیک یک روش غیرتهاجمی است که با استفاده از پرتوهای متمرکز به کاهش یا توقف رشد تومور کمک می‌کند. این روش به ویژه برای بیمارانی که قادر به تحمل جراحی نیستند یا برای تومورهای کوچک تر مناسب است. این روش ممکن است رشد تومور را متوقف کند، اما معمولاً نمی‌تواند تومور را به طور کامل از بین ببرد.
چه زمانی جراحی برای شوانوم وستیبولار ضروری است؟
جراحی برای شوانوم وستیبولار در شرایط خاصی ضروری است که شامل موارد زیر می‌شود:
· رشد سریع تومور: اگر تومور به سرعت در حال رشد باشد و اندازه آن به گون های افزایش یابد که به ساختارهای اطراف فشار بیاورد، جراحی برای جلوگیری از آسیب های جدی ضروری است.
· علائم شدید یا پیشرفته: در صورتی که بیمار علائم شدیدی مانند کاهش شنوایی شدید، سرگیجه های ناتوان کننده، مشکلات تعادلی قابل توجه، یا درد و فشار در ناحیه سر و گوش داشته باشد، جراحی به بهبود کیفیت زندگی بیمار کمک می‌کند.
· فشار بر روی مغز: اگر تومور به اندازه‌ای بزرگ شود که به ساختارهای حیاتی مغز مانند ساقه مغز فشار وارد کند، جراحی برای جلوگیری از آسیب های عصبی جدی و حتی تهدید زندگی ضروری است
· عدم پاسخ به درمان‌های دیگر: در صورتی که تومور به روش های درمانی دیگر مانند رادیوتراپی پاسخ ندهد یا علائم پس از درمان همچنان ادامه یابد، جراحی ممکن است به عنوان گزینه ای موثر در نظر گرفته شود.
· فشار بر روی اعصاب دیگر: اگر تومور به اعصاب دیگر فشار بیاورد و موجب بروز علائمی مانند ضعف یا فلج عضلات صورت، دوبینی، یا مشکلات بلع شود، جراحی به منظور جلوگیری از تشدید این علائم ضروری می‌شود.
مدت زمان بهبودی پس از درمان شوانوم وستیبولار چقدر است؟
بیمار معمولاً پس از جراحی به مدت ۳ تا ۷ روز در بیمارستان بستری می‌شود تا وضعیت او تحت نظر باشد و مراقبت های اولیه پس از جراحی انجام شود. بهبودی اولیه ۴ تا ۶ هفته طول می‌کشد. در این مدت بیمار نیاز به استراحت دارد و باید از فعالیت های سنگین خودداری کند. بهبودی کامل ممکن است چندین ماه طول بکشد. برخی علائم مانند سرگیجه یا عدم تعادل برای مدت طولانی تری باقی بمانند و نیاز به تمرینات توانبخشی داشته باشند.