همی فاسیال اسپاسم یکی از اختلالاتی است که احتمال می‌رود، پزشک شما نتواند علت دقیق آن را شناسایی کند. این وضعیت به عنوان اسپاسم ایدیوپاتیک شناخته می‌شود. اسپاسم همی‌صورت معمولاً ناشی از تحریک یا آسیب به عصب صورت است. این پدیده به عنوان انتقال افاپتیک شناخته می‌شود و یکی از دلایل اصلی این اسپاسم‌ها به شمار می‌آید. همچنین، آسیب به سر یا صورت می‌تواند منجر به اسپاسم همی صورت به دلیل آسیب یا فشردگی عصب صورت شود. در ادامه این مطلب به معرفی دلایل بروز این عارضه و علائمی که در هنگام ایجاد آن در بیمار مشاهده می‌شود، می‌پردازیم.
علت همی فاسیال اسپاسم
بروز همی فاسیال اسپاسم ناشی از تحریک هفتمین عصب جمجمه‌ای است که به عصب صورت معروف بوده و مسئولیت کنترل ماهیچه‌های صورت را برعهده دارد. این عصب همچنین اطلاعات مربوط به حس چشایی از زبان و احساسات موجود در گوش را منتقل می‌کند.
- وارد شدن فشار: یکی از شایع‌ترین علل تحریک، فشاری است که یک شریان کوچک بر روی عصب صورت در نزدیکی ساقه مغز وارد می‌کند. در این شرایط، عصب صورت ممکن است به طور غیرارادی فعال شده و سیگنال‌های عصبی را ارسال کند که منجر به انقباض عضلات می‌شود.
- تومور: علل نادرتر اسپاسم همی‌صورت ممکن است شامل وجود یک یا چند تومور خوش خیم باشد که در نهایت به عصب صورت فشار می‌آورد. این وضعیت ممکن است باعث فلج موقت بخشی از صورت شود.
- مشکلات ژنتیکی: از دیگر دلایل بروز اسپاسم همی‌فاسیال، شامل ضایعات فشاری بر روی خوشه‌های عصبی و عروق خونی غیرطبیعی است که در اثر آسیب‌های ناشی از تولد ایجاد می‌گردد.
- ام اس: در برخی موارد، اسپاسم همی‌فاسیال می‌تواند اولین علامت بیماری مولتیپل اسکلروزیس یا ام اس تلقی شود. در این حالت، سیستم ایمنی بدن به سیستم عصبی مرکزی حمله کرده و منجر به بروز علائم مختلف همراه با مشکلات جدی در سلامت بدن می‌شود.
علائم فاسیال اسپاسم
بروز همی فاسیال اسپاسم غالبا با برخی نشانه‌های مختلف همراه است، که باید توسط بهترین جراح مغز و اعصاب پیگیری و بررسی شود. در ادامه به معرفی آن‌ها می‌پردازیم:
- بروز انقباضات مختلف در اطراف چشم‌ها
- ظاهر پیدا کردن اسپاسم‌ها به صورت متناوب و از بین رفتنشان
- دائمی شدن اسپاسم با پیشرفت عارضه
- درگیر شدن قسمت قسمت چپ صورت بیمار بیشتر از سمت راست
- انتقال و سرایت انقباضات به سایر عضلات صورت
- درگیر شدن دهان و فک و ایحاد انقباض در آن
- بالا رفتن گوشه دهان به دلیل اسپاسم‌های مداوم
- مشکلات شنوایی، کاهش شنوایی یا شنیدن صداهای مختلف در سمتی که اسپاسم رخ می‌دهد.
- ایجاد مشکل بر قدرت بینایی و توانایی رانندگی
- بروز اسپاسم در زمان خستگی و استرس
اسپاسم عضلات صورت چگونه تشخیص داده می‌شود؟
برای تشخیص همی فاسیال اسپاسم روش‌های مختلفی وجود دارد که پزشک می‌تواند متناسب با آن برای درمان این عارضه اقدام کند.
- آزمایش‌های نورولوژیک
- آزمایش الکترومیوگرام (EMG)
- MRI
- سی‌تی‌اسکن
- آنژیوگرافی
درمان فاسیال اسپاسم
نحوه درمان همی فاسیال اسپاسم، یکی از موضوعات بسیار مهمی است که اکثر بیماران مبتلا به این عارضه به دنبال اطلاع از آن هستند. رایج ترین روش‌های درمانی این عارضه شامل موارد زیر است:
- تزریق بوتاکس: تزریق سم بوتولینوم در روش بوتاکس، به منظور فلج کردن ماهیچه‌های صورت و جلوگیری از پرش‌های غیرارادی به کار می‌رود. این نوع درمان برای اکثر مبتلایان به این عارضه مؤثر بوده است. اثرات تزریق بوتاکس برای مبتلایان به فاسیال اسپاسم، معمولاً پس از 3 تا 6 ماه کاهش می‌یابد، به همین دلیل نیاز است که بیماران به طور منظم به درمان خود ادامه دهند.
- دارو درمانی: ازجمله روش‌های مورد استفاده برای درمان این اختلال، مصرف برخی داروهایی است که توسط پزشک تجویز می‌شود. مدت و میزان مصرف دارو باید توسط پزشک تعیین شود؛ چراکه استفاده خودسرانه از داروها ممکن است باعث بروز مشکلات جدی در سلامت بیماران شود.
- جراحی: ضایعات فشاری این عارضه نیازمند درمان آن به کمک جراحی هستند. جراحی رفع فشار میکروواسکولار یک روش موثر برای بیمارانی است که برای از طریق تزریق سم بوتولینوم درمان پیدا نکرده‌اند. اگرچه انجام جراحی برای این بیماری پیچیده‌تر و تهاجمی‌تر است، اما می‌تواند به عنوان یک روش موثر، درمان سریع و دائمی را به بیمار ارائه کند. در این روش، جراح شریان تحریک‌کننده را از عصب صورت جدا کرده و یک پد روی عصب قرار می‌دهد. این فرآیند باعث می‌شود که میزان فشار به عصب صورت در فواصل آینده کاهش یابد. اکثر افرادی که در مرحله اولیه این عارضه قرار دارند یا جوان هستند به کمک این روش به بهبودی قابل‌توجهی دست یافته‌اند.
درمان دارویی برای این بیماری تاثیرگذار است؟
انجام درمان دارویی معمولأ برای بهبود فاسیال اسپاسم اولیه، به ویژه زمانی که اسپاسم حالت خفیف‌تری دارد یا در بیمارانی که از تزریق سم بوتولینوم پرهیز می‌کنند، مورد استفاده قرار گیرد. پاسخ بدن بیماران به مصرف داروهای مخصوص این عارضه اغلب متفاوت است، اما اگر بیمار در مراحل اولیه این عارضه باشد، نتایج رضایت‌بخشی به همراه خواهد داشت. بهترین نتایج درمان دارویی این مشکل غالبا در بیمارانی که دچار ضایعات غیر فشاری و اسپاسم همی‌صورت ایدیوپاتیک اولیه هستند، مشاهده می‌شود. کاربامازپین و بنزودیازپین‌ها از جمله مؤثرترین داروها هستند که توسط پزشک برای بیماران تجویز می‌شوند. این نکته شایان ذکر است که اثرات داروها با گذشت زمان کاهش می‌یابد و ممکن است بیمار برای درمان کامل خود به روش‌های دیگر نیاز داشته باشد.
آیا می‌توان از این بیماری پیشگیری کرد؟
چگونگی پیشگیری از ابتلا به فاسیال اسپاسم یکی از رایج‌ترین پرسش‌های بسیاری از افراد است. در ادامه برخی اقدامات موثر در جلوگیری از بروز این عارضه را معرفی می‌کنیم:
- انجام تمرینات مختلف: برای پیشگیری از ابتلا به اسپاسم همی‌فاسیال، می‌توانید برخی تمرینات کششی یا تقویتی صورت و دهان را انجام دهید. با این کار عضلات دهان و صورت تقویت می‌شود و احتمال ابتلا به این عارضه کاهش می‌یابد.
- کاهش استرس: بهتر است هیچ‌گاه در شرایط و موقعیت‌های استرس زا قرار نگیرید. قرار گرفتن در محیط یا شرایطی که باعث اضطراب شما می‌شوند، به مرور احتمال ابتلا به این مشکل را افزایش می‌دهند.
- انجام فعالیت‌های ورزشی: برای کاهش میزان استرس و افزایش سطح آرامش روانی، از ورزش‌ها و فعالیت‌هایی همچون یوگا و مدیتیشن بهره بگیرید. این دو ورزش در کاهش میزان استرس و بهبود خلق و خوی شما تاثیرات بسزایی دارند.
- مراجعه به پزشک: بهتر است در صورت مشاهده هر نوع علائمی از اسپاسم همی‌فاسیال در اولین فرصت به پزشک مراجعه نمایید که در صورت ابتلا به این عارضه، بتوانید در مرحله ابتدایی آن را درمان کنید.